Memorabele herfst in Ten Boer

Ten Boer en omstreken kan, net als de rest van Nederland, qua weer terugkijken op een memorabele herfst. Een hittegolf , heel veel regen en een koude, winterse finish zijn in het kort de hoogtepunten.

 Menig record is gesneuveld veel statistieken staan in de top van de ranglijsten. Hierbij nemen we meteostation Eelde als ijkpunt (sinds 1906).

De hoek van de wind is vaak de motor van het weerbeeld. Tot 17 september zat deze nog voornamelijk in de oosthoek om vervolgens non-stop de zuidwestrichting te kiezen. We gaan even terugblikken naar het begin.

Ten Boer - Stadsweg - snelfietspad

September

Officieel heeft september nog nooit een hittegolf geregistreerd. Dan moet deze namelijk op het hoofdstation van het KNMI in De Bilt gemeten worden. Ik registreerde dit jaar voor het eerst wel een hittegolf in Ten Boer. Het criterium: minimaal 5 achtereenvolgende dagen boven de 25º waarvan 3 tropisch (> 30º).

Ten Boer haalde dit criterium met vlag en wimpel. Het werd zelfs een hittegolf van acht dagen, hetgeen al een unieke lengte is, zeker voor een herfstmaand. Gedurende 4 t/m 11 september was het dagelijks meer dan 25º. Op 6, 7 en 8 september daarvan was het tropisch met respectievelijk 32,8º, 30,4º en 31,0º.  Verder was het nog droog tot dat moment.

Vanaf 18 september draaide de wind naar de ZW-hoek en bleef daar, kort onderbroken in de tweede helft van oktober, tot bijna eind november zitten. ZW is de zeekant van ons land en de gevolgen laten zich raden, zeker in de herfst. Het ging regenen. In september bleef het nog bij een bescheiden 57 mm en dat was nog onder het 30-jarig-gemiddelde van 78 mm.

September werd uiteindelijk, mede door de hittegolf en warm weer t/m 18 september, bijzonder warm. De gemiddelde temperatuur kwam uit op 17,2º. Dat is een belangrijke afwijking (+3,4º) van de norm van 13,8º. Eelde belandde daarmee op de derde plaats van warmste septembermaanden.

Oktober

Hoe anders verliepen oktober en november. Oktober startte nog met acceptabel zacht weer en wat lichte regen. Vanaf 11 oktober gingen de hemelsluizen echter open. Slechts twee droge dagen noteerde Meteostation Ten Boer in oktober. De neerslag daalde met grote regelmaat op onze hoofden neer met als hoogtepunt 20 oktober, die dag viel er 38mm. De teller stopte bij exact 170 mm (normaal 96mm). Het betekende een tweede plaats, alleen 1998 (dijkdoorbraken) was nog natter. Toch, met een blik op de lange-termijn-weerkaarten, schreef ik begin november al dat de mogelijkheid bestond, dat die maand wel eens natter kon worden. 

De opwarming van de aarde liet zich ook weer gelden. Ondanks de regen en het ogenschijnlijk kille weer werd het ook in oktober belangrijk warmer dan normaal met 12,1º, een afwijking van 2,1º en een 8e plek op de Eelde-ranglijst. Wel goed voor de portemonnee. De kachel (cv en gas en vast programma) sloeg bij ons pas 15 oktober voor het eerst aan, een nieuw record.

November

Asgrauwe luchten op Sint Maarten (11 november)

We vallen met de deur in huis. November wilde absoluut niet onderdoen voor oktober en slaagde daarin glansrijk. Ook deze maand telde maar twee droge dagen. Verder plensde het en plensde het maar door. Sint Maarten werd de natste dag met bijna 30mm. De kinderen hadden geluk die dag. Vlak na drie uur in de middag klaarde het op en werd het droog. 

De regenmeters stroomden minstens vijf keer vol. Dit keer stopte de teller bij 205,3 mm, ruim 130 mm boven het gemiddelde van 75 mm. De natste novembermaand sinds de start van de metingen. Kruipruimtes stonden vol water, de suikerbieten en andere oogst konden slechts moeizaam binnen worden gehaald.

De eerste vorstdag van het seizoen was 18 november (-0,2º). Er volgden nog twee waarvan 30 november zelfs een ijsdag werd. Dinsdag 28 november kwam Koning Winter namelijk binnen met wat sneeuw in de avonduren. Donderdag 30 november werd een wonderschone winterdag met -4,5º en een temperatuur die net niet de 0 bereikte. De kou kon zich tot Sinterklaas in het Noorden handhaven. 

Desondanks, ook November was warmer dan normaal. Met een afwijking van plus 1º werd het 7º gemiddeld (23e plek op de Eelde-ranglijst).

December

Een vooruitblik laat zien, dat het na de winterse perikelen van de laatste dagen eerst warmer wordt. Volgende week verschijnt een geweldig hogedrukgebied, maar zo te zien niet met koud winterweer. Pas tegen het kerstweekeinde komt daar mogelijk verandering in.

 

De kaarten van dit moment laten dan, omstreeks de 23e, lucht uit het Noorden afdalen. Klopt dit scenario dan is het een interessante (winter-)ontwikkeling. De onzekerheid over het vervolg is echter heel groot. "Voorspellen is moeilijk, zeker als het om de toekomst gaat" (Niels Bohr, Mark Twain, Wim Kan)