Valstrik

'Peerd van Ome Loeks is dood'

Ooit speelde ik eens een partij, die me tot op heden is bijgebleven. Gravend in de boekjes van eind jaren tachtig, belandde ik uiteindelijk in december 1984. Het jaarlijkse Gasunie-toernooi in Groningen. Wat vliegt de tijd.

R.Griffioen was mijn met wit spelende tegenstander. Ik zette met zwart een Aljechin-opening op het bord. Een inferieure opening voor zwart zeggen de schaakdeskundigen en daarom maar zelden een studie waard voor de witspeler.
Dan heb je al een psychologische voorsprong vanaf zet één als je als zwartspeler dat wel hebt gedaan, want de meeste tegenstanders nemen de uitdaging wel aan en komen dan toch vaak op onbekend terrein terecht.

Eén onoplettendheidje van wit betekent vaak toch vaak een verzwakking van zijn stelling en hij of zij blijft vervolgens de hele partij aan het keepen. Spassky in de 'Match of the Century' (13e partij) tegen Fischer in 1972 kan er ook over meepraten. Een fantastische en onwaarschijnlijk mooie partij! Op vele sites te vinden op internet. Speel hem na zou ik zeggen.

In mijn partij bakte ik er dit keer niets van, totdat ....... een onverwachte mogelijkheid opdook.


Een brede grijns

In mijn partij verliep het dus niet allemaal zo voorspoedig als bij Fischer. Ik had zelfs al vrij kort na de opening een enorme dreun kunnen incasseren. Mijn tegenstander zag het niet.

De partij in Engelse notatie:

1. e4 Nf6 2. e5 Nd5 3. d4 d6

4. c4 Nb6 5. f4 dxe5 6. fxe5 Nc6 7. Be3 Bf5 8. Nc3 e6 9. Nf3 Bg4 10. Qd2 Be7 11. c5 Nd7 12. Be2  - Wit staat al beter.

12. … f6 ? - Dit verergert de zaak voor zwart, maar wit vergeet toe te slaan.

R.Griffioen - K. Dijkhuizen;
wit mist kans op groot voordeel met Pg5!

13. exf6 - Even zoeken levert Pg5! en zwart kan de partij eigenlijk al op zijn buik schrijven. Het paard komt genadeloos zwart zijn stelling binnen.

13. … Nxf6 14. O-O O-O 15. Rad1 Nd5 16. Nxd5 exd5 17. b4 a6 18. a4 a5! Hier was ik nog een beetje tevreden over, want het paard krijgt een beter veld.

19. b5 Toch duidelijk voordeel voor wit natuurlijk.

19. … Nb4 20. Ne5 Bxe2 21. Qxe2 Bf6 22. Bf4 Qe8 

Ik kreeg maar geen grip op de partij en ook het gevoel langzaam door een stoomwals geplet te gaan worden. Pessimisme troef wat de verwachte afloop betrof.

Mijn jacht op enig tegenspel bleef vruchteloos en een steeds machtelozer gevoel begon me te bekruipen. Dan komen we na ruim 20 zetten met een paard toch plotseling in een ogenschijnlijk niemandsland terecht.
 De heer Griffioen maakt zich geen zorgen, want het paard staart immers vanaf b4 naar een totale leegte op de damevleugel en de strijd speelt zich volledig af op zwarts koningsvleugel. Niets aan de hand dus.

Opeens flitste er dan toch nog iets moois door mijn hoofd. Hoewel, het was een gemene valstrik met enige psychologische voorbereiding. Maar in liefde en oorlog is alles geoorloofd en ook deze keer.

We gaan er even goed voor zitten en na langdurig gepeins stuur ik mijn enig actieve stuk, zeg maar 'Ome Loeks', verder het niemandsland in richting c2.

Het paard dreigt op het eerste gezicht een simpel te pareren familieschaakje als wit even niet oplet. En na  ...

23. Qg4 volgt dus Nc2!? met remiseaanbod

Stelling na 23. ..Pc2

Met een brede grijns stelde ik dus gelijktijdig ook remise voor. Ik wist, dat het zou worden afgeslagen, maar daar ging het me niet om. Wit even in slaap wiegen, dat was de bedoeling.

Het aanbod werd inderdaad conform verwachting afgeslagen. Ook pareerde wit zekerheidshalve het mogelijke familieschaakje niet wetende wat hem boven het hoofd hing.

24. Rf3 Nxd4!

Gelukt! Heldhaftig stortte het paard zich in het strijdgewoel in het centrum. Zich volledig opofferend voor het teambelang.

In één klap waren de rollen omgedraaid. Wit raakte ook nog volledig van slag. Met op de volgende zet Te3 had hij nog een kans gehad.

25. Rxd4? Dit verliest snel. 25. ... Bxe5 26. Rd1? Bxf4  27. Rxf4 Qe3+ Wit geeft op. 0-1

Standbeeld 

Vier zetten later stoof mijn tegenstander richting uitgang van de toernooizaal. Nooit weer gezien. Ergens komt me het laatste bekend voor. Analyseren is zo leuk en weer mocht het er niet van komen. Of hij me nog de hand heeft geschud, ik weet het niet meer.  Wat doet het er toe. Het resultaat telde.

Als eerbetoon is voor het paard een standbeeld opgericht. U kunt het vinden voor het station in Groningen.

...... dan is het is ruim 30 jaar later en de wedstrijd tegen Van der Linde 2 staat op het programma (wordt vervolgd).