Oktober nat, November misschien nog natter

'Kans van eens in de 300 jaar'

De zoveelste gevulde regenmeter

Welgeteld exact 170 mm regen had Weerstation Ten Boer (zie ook rechtsboven in de blog) in de meter in oktober 2023. Met meteostation Eelde als referentie (daar dit jaar 142 mm in oktober) was alleen het jaar 1998 met 181 mm nog natter in oktober sinds 1906. Oktober 2023 telde in Ten Boer maar 2 droge dagen, dus 29 dagen met neerslag. Kijkend met een iets positievere blik: 80-85% van de tijd was het dus droog aldus het KNMI (normaal 92%).

Oktober was met 12,1º gemiddeld duidelijk warmer dan normaal (10,3º). Een relatief warme eerste maandhelft lag hier aan ten grondslag. Na de ook al warme september betekende dat een nieuw record voor de eerste keer aanslaan van de verwarming. Dat gebeurde pas op 15 oktober.

November 2023 telt inmiddels (actueel 11 november en deze dag minimaal al 27 mm rijker) alweer meer dan 90 mm aan regen en er zit minstens nog zo'n kleine 25 mm in de 'korte-termijn-pijplijn' (week). Daarmee komt de 'top-10' qua regen, ook voor deze maand, en met nog negentien dagen te gaan, nu al in zicht. Ik ben gek op records.

Dijken braken door in 1998 bij o.a. het Winschoterdiep in Hoogezand. Het bedrijf van mijn werkgever daarmee met 30cm hoog water compleet stilleggend. De situatie was destijds zo erg, dat Koningin Beatrix en leden van het kabinet de zaak in Drenthe en Groningen in ogenschouw kwamen nemen. Ook het leger werd hier en daar ingeschakeld. 'Zandzakken voor de deur', was langdurig het motto in het Noorden.

De kans dat dit nog eens op korte termijn ging gebeuren, werd toen ingeschat op 'eens in de 300 jaar'. We weten inmiddels beter. Slechts 14 jaar later, in begin 2012, na een kletsnatte eerste januariweek en idem dito december 2011, werd Woltersum (op 3km afstand) geëvacueerd. Het naast de deur gelegen Eemskanaal stond op doorbreken. En 2023 is slechts 25 jaar verder in de tijd. Het is goed, dat we 'deskundigen' op dit prognosegebied hiervoor in huis hebben.

Winter in November

Op moment van schrijven is er in Nederland nog geen spoortje van winterkou in zicht. Dat het in november wel kan winteren bewijzen deze eeuw 2010 aan het einde van de maand, en ook een beetje in 2016. 

Topper is nog altijd 1965 (13 - 23 november). Elf dagen vorst, waarvan acht ijsdagen, en ook met sneeuw, ijzel, wind en barre kou. Er werd even geschaatst op 20 november op straat vanwege ijzel, maar ook gewoon op de sloten. 

De vroegste ijsdag in het jaar is nog altijd 3 november t.w. in 1980 en 1919. Ook in 1980 was er toen een dikke week met sneeuw en ijs. De sneeuw bleef (o.m. door een kille wind) ook die periode liggen in mijn herinnering. Het is nog altijd de reden voor mij, dat de buitenkraan zekerheidshalve alvast in deze maand wordt afgesloten.

Ook in 1993 met de slotfase vanaf 16 november tot 1 december was het winter. 15 vorstdagen en 5 ijsdagen telde deze maand. De laatste jaren mag je blij zijn als dat in een hele winter voorkomt.

Persoonlijk denk ik, dat je als winterliefhebber gewoon weer eens geduldig moet wachten op een periode met langdurige oostenwinden. April, mei en juni van dit jaar was zo'n periode. Hoewel een lenteperiode, maar het kan dus wel.

.... en opeens lijkt het droog te worden. Onze Sint Maarten-jeugd lijkt geluk te hebben.