Koning Winter - een strenge vorst?

Winterimpressie

Ten Boer (17 januari 2016)

Vannacht en misschien ook maandag op dinsdag gaat het er voor de eerste keer sinds lange tijd weer eens om spannen. Gaat de thermometer de -10º in Ten Boer voorbij of niet. Alle voorwaarden zijn er om dit scenario te laten uitkomen. Een gesloten sneeuwdek, een dag met zon, een mogelijk kraakheldere nacht en nauwelijks wind. Mocht u dus nog een niet afgesloten buitenkraan hebben dan weet u wat u nu te doen staat.

Voor de tweede keer deze winter krijgt Groningen weer de de belangrijkste winterperikelen over zich heen. Bijna heel Nederland - wat de winterliefhebbers betreft dan - lijkt weer jaloers op het Noorden als je de reacties op internet leest.

Gisteren en vannacht viel hier naar schatting een 12cm sneeuw en hagelkorrel, inmiddels is de hoeveelheid iets ingeklonken en enigszins gesmolten naar een centimeter of acht sneeuwdikte. Een wonderschoon landschap onder een zon met strakblauwe hemel is vandaag, zondag 17 januari, de compensatie voor de gladheid.

Ten Boer, de Rietzoom

In de nacht van vrijdag opzaterdag viel eindelijk dan eens een echte winter in. Met veel sneeuw werd in voornamelijk Groningen en een groot gedeelte van Drenthe een witte wereld geschapen.

Sneeuwbui in Ten Boer 16 januari 2016;
vlokken van ruim 4 cm doorsnee

Rond half twaalf gisterochtend zagen we als bijzonderheid grote vlokken van ongeveer 4 cm doorsnee. Behoorlijk groot maar volgens Wikipedia vielen ze ooit in Montana (USA, 1887) als vlokken van 38 bij 20 cm uit de lucht. Je kunt je er haast geen voorstelling van maken en het lijkt dan ook bijna onwaarschijnlijk.

Ijzel op de 'oude ijsbaan' in Ten Boer

We zijn de helft van de winter gepasseerd en januari verloopt na de uitzonderlijk warme december in onze regio inmiddels kouder dan normaal. Verder telde in de eerste week, de inmiddels beruchte ijzelweek, drie ijsdagen, maar van echte doorzettende kou met schaatsweer lijkt ook nu geen sprake volgens huidige voorspellingen.

 Ook al komt er misschien een aantal dagen met veel vorst aan dan nog lijkt een goede ijsvloer vanwege de gesmolten en weer bevroren sneeuw er niet in te zitten. Aan het einde van de week oogt het volgens de modellen allemaal al weer behoorlijk zachter.

Op basis van de historie is echter al talloze keren gebleken dat voor Noord-Nederland altijd ernstig rekening moet worden gehouden met een heel ander scenario. Zeker als de winter zich in onze regio zich redelijk goed heeft weten te handhaven, laat hij zich niet zo 1-2-3 verdrijven.

Beroemd voorbeeld is de sneeuwstorm van februari 1978-1979. Terwijl Noord-Nederland al bijna 24 uur werd gegijzeld door extreme poolstorm-omstandigheden voorspelde het KNMI de volgende dag temperaturen van ver boven nul voor heel Nederland. Pas diep in de eerste nacht en na talloze telefoontjes werd het weerbericht aangepast. Een halve dag later zat ook de rest van Nederland in de diepvrieskist met sneeuwstorm.

Minder bekend is de vrijwel sneeuwloze winter van 1995-1996. Deze staat bij Eelde op de 5e plek in de rij van koude winters. Vrijwel niemand herinnert zich deze nog, want er was geen sneeuw. Het was gewoon tot diep in maart continu koud met soms vier weken vorst achter elkaar. Mij staat me bij, dat er vele keren zachter weer werd voorspeld en alle keren hield Noord-Nederland stand en moest het weerbericht telkens weer bijgesteld worden.


In een aantal Duitse weerberichten wordt wel continu en ook nu weer de optie genoemd, dat Koning Winter in het noorden zich misschien niet zonder slag of stoot laat verdrijven. Dooi voorspellen op een lange termijn voor onze regio is gewoon soms bijzonder lastig te voorspellen is mijn ervaring.

Of ze (de dooi) komt gewoon niet of soms behoorlijk wat trager dan de modellen voorspellen. Het Nederlandse lage land en de Noord-Duitse laaglanden en daardoor vaak een stevige doorstaande wind is vermoedelijk een oorzaak. Ook het feit, dat er ten noorden van ons in Scandinavië een extreem koude winter heerst (-20º - bijna 40º) kan misschien zijn steentje bijdragen aan een langere winterperiode. Zaterdag is in elk geval nog even ver weg.