 |
| Ten Boer, 16 januari 2024 |
Zes maand extra regen
Hoewel 2024 al ruim twee weken op de kalender staat, wil ik toch nog even terugblikken op het weer in Ten Boer van 2023.
Naast Meteostation Ten Boer (sinds 2007) gebruik ik als leidraad voor vergelijkingen en bijzonderheden het KNMI-station in Eelde. Hemelsbreed slechts zo'n kleine 30 km verschil, maar toch soms een wereld aan verschillen in registratie van meteo-statistieken.
Eén ding is zeker. 2023 was voor Ten Boer vermoedelijk één van de natste in de geschiedenis. Het tweede halfjaar, met name het 4e kwartaal, maar ook januari en juli was een aaneenschakeling van depressies, buien en dus nattigheid. Met een geweldige eindsprint in december (135 mm) kwam het jaartotaal bij ons net boven de 1200 uit t.w. 1201,5 mm. Topper van het jaar was oktober met 170 mm ondanks dat de eerste tien dagen van die maand nog redelijk droog waren.
 |
| Doorweekt Ten Boerster bos, najaar 2024 |
Dompelpomp
Iets meer dan 800 mm aan neerslag is normaal, gemiddeld dus 67 mm per maand. Kortom, er is bijna zes maand aan extra regen gevallen afgelopen jaar. Bijzonder is dat Eelde nog geen 1100 mm op de teller had, en Ten Boer dus belangrijk meer. Het verschil kwam voornamelijk in januari, oktober en november tot stand. Veel buien en depressiebanen schampten dus dit jaar vooral de kop van Friesland en de provincie Groningen en lieten Eelde niet links, maar rechts liggen vanwege de voornamelijk westelijke winden. Het feit, dat ik in januari 2023 een dompelpomp kocht, zullen we maar op toeval schuiven, maar het was een goed getimede aankoop. Het grond- en hemelwater moest afgelopen jaar herhaaldelijk weggepompt worden.
Baas boven baas qua neerslag in NL was Purmerend in Noord-Holland met dit jaar 1435 mm. Het nog warme zeewater voor de kust bezorgt in het najaar deze provincie en ook Zuid-Holland altijd vele extra plensbuien.
Warm jaar, hittegolf september
Je zou vanwege de enorme hoeveelheid neerslag verwachten, dat het verder wel een koel jaar geweest zou zijn. Het tegendeel is het geval. Het werd zelfs bijna het warmste jaar in de meet-geschiedenis. Alleen 2014 was nog iets warmer volgens Eelde. In Ten Boer kwamen we in 2023 uit op 11,1º (Eelde noteerde 10,9º), gemiddelde maximum in Ten Boer: 15,2º en minimum: 7,4º. Meteostation Eelde ligt nog iets meer op een open vlakte en kent om deze reden vaak wat koelere en koudere nachten.
Slechts één maand verliep kouder (april) dan normaal en tien maanden waren warmer dan gemiddeld. September en de drie wintermaanden verliepen zelfs belangrijk warmer. Heel bijzonder was dat Ten Boer niet in de zomer, maar in september een hittegolf registreerde. Vanaf 4 september t/m 11 september kwam de temperatuur dagelijks boven de 25º en op 6, 7 en 8 september boven de 30º. De zesde werd het 32,8º. Eelde kon hier niet aan tippen en telde maar één tropische dag en dan geldt het criterium van hittegolf niet.
Hellmann-koudegetal en bevroren kruiken
 |
| Uitzicht richting Bovenrijge (4-12-23) |
Wil je weten hoe koud een winter is geweest dan kijk je naar het koudegetal. In dat geval neem je ook de maanden november en maart mee, omdat het dan soms ook kan winteren. Dit getal is het gemiddelde van 48 half-uur-gemiddelden per dag. Is dit positief, dan betekent dat 0 punten. Is het negatief dan wordt het geteld. Omdat het in de winter vaak maar één of twee uur wat warmer op de dag is, is dit een beter criterium voor het aangeven van hoe koud het is geweest op zo'n dag. Alle negatieve daggemiddelden worden dus bij elkaar opgeteld en het minteken vervolgens weggestreept.
Topper deze eeuw is in Ten Boer de winter van 2009-2010 met een score net boven de 160 punten. Dat is de categorie 'zeer koud'. Toch is die winter een schamele afspiegeling van de allerkoudste ooit t.w. 1962-1963 met 463 punten !
Na een weekendje 'opa en oma' vonden we toen de stalen kruiken gebarsten en bevroren onder de dekens terug. Dit is geen grap. Enkel glas, geen verwarming op de slaapkamer èn ook niet in de woning tijdens afwezigheid (kolenkachel), maakten dit, samen met bitterkoud weer, mogelijk. Dat was tenminste nog eens een winter.
Dit betekent ook, dat het gros van de huidige Nederlandse bevolking dus nog nooit een strenge winter heeft meegemaakt (meer dan 300 Hellmann-koudegetal-punten). 1979 met 250 en 1996 met 255 punten komen hier nog het dichtste bij en komen in de laatste vijftig jaar als hoogste uit de bus.
2023 als kalenderjaar leverde het belachelijke getal van 4,7 Hellmann-punten op. Daarmee in de categorie 'buitengewoon zacht' vallend. Toch hoop ik elk jaar op een herhaling van 1962-1963, hoe duur dat ook is qua verwarmingskosten. Zoiets moet je een keer meemaken om (meer) respect voor het weer te krijgen.
ZW-wind
In Nederland is een belangrijke oorzaak van het warme jaar de ZW-wind (9 maand lang overheersend in 2023). Soms lijkt het er op, dat de wind, en dan vooral in de winter, de oosthoek niet meer kan opzoeken. Dan praat je namelijk direct over een heel ander en veel kouder weertype. Toch was gedurende april-juni de ONO-wind wel overheersend met uitzonderlijk mooi, en droog weer het gevolg. Verschuif je dit naar de winter dan heb je dus een compleet ander scenario qua weer. Ik denk, dat het nog steeds mogelijk is. Gewoon geduldig afwachten.
Februari 1956
Een mooi voorbeeld: de winter 1956 was relatief zacht tot 26 januari. De dag erna bulderde met een stormachtige O-wind 'Siberië' het land binnen, extreme kou met zich meenemend. Februari kende na afloop 28 vorstdagen, 21 ijsdagen, 10 zeer strenge vorstdagen, 5 strenge, een temperatuur gemiddelde van -6,6º en op de 14e februari een Elfstedentocht. Uithuizermeeden noteerde op 16 februari -26,8º ! Alleen deze maand was al goed voor 198 Hellmann-koudegetalpunten, dus meer dan de hele winter 2009-2010.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten