Konijn uit de hoge hoed

Een bijzondere tegenstander

´t Is altijd lachen met die schakers. De ene doet soms nog gekker dan de andere. Zo stond ooit in december 1980 de wedstrijd Ten Boer tegen Sissa uit Groningen op het programma. Aan bord 1 verscheen mijn tegenstander Van Deursen. Zijn rating destijds 1875 punten, de mijne toen een stukje lager. Het bijzondere was, dat hij was gekleed in zwart pak met hoge hoed. Een goochelaar op tournee was de eerste indruk bij iedereen. Toch kwam hij om te schaken.

"Waarom deze merkwaardige uitrusting?" vraag je je af. Om de tegenstander van slag af te brengen, om te imponeren? Ik wist het niet. 

Er zijn inderdaad spelers, die er in negatieve zin door beïnvloed worden, zelfs min of meer beledigd zijn. Ook ik kreeg die vraag van mijn clubgenoten na afloop. Tsja, irriteer je je er aan dan heeft onze goochelaar met zijn outfit inderdaad een mentaal succesje geboekt. Verder staat er nergens omschreven in de spelregels hoe je bij een schaakwedstrijd gekleed dient te gaan en dus moet de schaker zich min of meer bij elke soort ´wapenuitrusting´ neerleggen.

Bij mij had het echter een positief effect. Het haalde het beste in mij naar boven. Vlak na het begin van de partij werd er door onze tovenaar 'uit verveling' ook nog een boek bij gehaald.

Een belediging voor velen en zeker voor de tegenstander in dit geval uw blogger, maar ik ging er nog eens extra goed voor zitten.Hoe sterk hij nu in werkelijkheid was, kwam niet in de partij naar voren. Het was met name na de opening een heen en weer geschuif aan beide kanten waar niet echt een plan achter zat. Nadat ik eerst wat twijfels had over mijn eigen stelling, lukte het me toch stapje voor stapje wat vooruitgang te boeken en tegen de 30e zet had ik een goede stelling. Even later ontdekte ik plotseling een mooi 'konijn' in de hoge hoed van Van Deursen.

P. van Deursen – Klaas Dijkhuizen ( 9 december 1980; Ten Boer – Sissa 3)

 1. c4 e5 2. Pc3 Pf6 3. Pf3 d6 4. d4 exd4 5. Pxd4  Le7 6. e3 O-O 7. L3 c5 8. Pf3 Da5 9. Ld2 Dd8 10. Le2 Lf5 11. Ph4 Le4

Wit had er inmiddels in alle rust een boek bij gepakt.  12. Pxe4 Pxe4

Zwart staat licht beter na een voorzichtige opening van beide kanten. Het is aftasten hoe sterk mijn tegenstander nu werkelijk is. Hij zal hier nog rustig hebben zitten te lezen. Een wedstrijd zonder plan is echter niet te adviseren, aldus de wijze lessen van onze enige wereldkampioen Max Euwe.

 13. Pf5 Lf6 14. Tc1 (Het dient gezegd te worden, het is van beide kanten geen hoogstaand spel.)

  ...Pc6 15. Pg3 (Zoals gezegd, wit heeft geen plan en trekt zich ogenschijnlijk onnodig terug. Ik rekende op Lf3 met indirecte aanval over de lange diagonaal h1-a8 en druk op pion d6)

15. …. Pxd2  16. Dxd2 De7 17. O-O g6 18. Ld3 Tad8 19. Lb1 Lg7 20. Tfd1 f5 (Opent weliswaar de koningsstelling van zwart, maar schept ook kansen. Wit heeft eigenlijk maar weinig aanknopingspunten.)

21. Pe2 Le5 (Om  de volgende zet uit te lokken) ) 22. f4 (Wit hapt toe, maar verzwakt e3 en dus

een nieuw aanknopingspunt voor zwart.) 22. …Lg7 23. Pc3 Tfe8 24. Pd5 Df7 25. a3 Pe7

26. Pc3 (of 26. Pc7  Tf8 27. Pb5 d5! En zwart staat goed. Of de vrijwillige terugtocht hier de beste zet is, is de vraag.)

26. …a6 27. Ld3 Pc6 28. Le2 De6 (Wit had hier met Dd5 nog naar dameafruil kunnen gaan, resulterend in een redelijk gelijkwaardige stelling.)

29. Kf2 Df6 30. Lf3 Pa5  Langzamerhand moet wit toch veel aandacht schenken aan de stelling. Of het boek hier nog werd gelezen, maar vermoedelijk niet.

31. Dc2 Dh4+  Op welk moment ik de partijvoortzetting zag, weet ik niet exact meer. Waarschijnlijk op dit moment ergens. Natuurlijk vertrouwt wit er op, dat het pionnetje op h2 niet genomen kan worden, omdat de witte dame niet lijkt te kunnen ontsnappen.  32. g3 Dxh2+

33. Lg2 (diagram) Hierop was de verdediging van wit dus gebaseerd.

Wit staat klaar voor Th1 en damewinst, maar zwart mag natuurlijk nog een zet doen. Er komt voor onze goochelaar een totaal onverwacht K.O.-nijn uit de hoge hoed van zwart.

33. …Txe3 !!  Een geweldig mooie zet. Onze goochelaar ging bijna in één keer KO.  Plotseling gaat er niets meer bij wit. Het is over.

34. Kxe3 Er is geen alternatief. Dxg3+ 35. Kd2 Dxf4+36.Kd3 Dg3+ 37. Kd2 Dxg2+ 38. Pe2 en wit loste opeens in rook op. Onze magiër gaf op. Het was een memorabele show. Ten Boer won trouwens de wedstrijd met 5-3.